Merhaba,
Akıllı sözleşmelerin çalışma prensibini anlamak için önce blockchain teknolojisini ve kriptografiyi biraz anlamamız gerekiyor. Blockchain, bir ağdaki tüm bilgisayarlar tarafından erişilebilen ve güncellenebilen merkezi olmayan bir defterdir. Kriptografi ise verileri şifreleyen ve güvenli hale getiren bir algoritmadır.
Akıllı Sözleşme Nedir?
Akıllı sözleşme, belirli koşulları yerine getirdiğinde otomatik olarak çalışan bir sözleşmedir. Bu contrato self-executing (kendiliğinden yürürlüğe giren) olarak da bilinir. Akıllı sözleşmeler blockchain ağında çalışır ve kriptografiyle güvence altına alınır.
Akıllı Sözleşme Nasıl Çalışır?
Bir akıllı sözleşme, aşağıdaki adımları takip ederek çalışır:
1. **Sözleşme Yazılır:** Akıllı bir sözleşme genellikle programlama dillerinden biri (örneğin Solidity) ile yazılır.
2. **Blockchain'e Gönderilir:** Yazılan akıllı sözleşme, blockchain ağına gönderilir ve ağdaki tüm bilgisayarlar tarafından erişilebilen bir deftere kaydedilir.
3. **Koşullar Tanımlanır:** Akıllı sözleşmede, belirli koşullar tanımlanır. Örneğin, bir ev satışında, alıcının ödemenin yapılması veya satıcının mülkünTapu Senedi'ni devretmesi gibi.
4. **Koşullar Yerine Getirildiğinde:** Tanımlanan koşullar yerine getirildiğinde, akıllı sözleşme otomatik olarak çalışır ve sonuçları üretir.
Örnek: Ev Satış Süreci
Aşağıdaki örnek, bir ev satış sürecini gösteren basit bir akıllı sözleşmeyi ifade eder:
* Alıcı, satıcıya belirli miktarda kripto para gönderdiğinde,
* Akıllı sözleşme, tapu senedini alıcının adına devreder ve
* Ödeme bilgilerini günceller.
Örnek: Otomatik Ödeme
Aşağıdaki örnek, bir otomatik ödeme sözleşmesini gösteren basit bir akıllı sözleşmeyi ifade eder:
* Çalışan, belirli bir maaşı kazandığında,
* Akıllı sözleşme, çalışana maaşını öder ve
* Ödeme bilgilerini günceller.
Aşağıdaki
Kod:
bloğu, bu sürecin nasıl işlediği konusunda daha iyi fikir vermektedir:
[CODE=solidity]
pragma solidity ^0.8.0;
contract EvSatis {
address private satici;
address private alici;
uint private fiyat;
constructor(address _alici, uint _fiyat) public {
satici = msg.sender;
alici = _alici;
fiyat = _fiyat;
}
function odemeYap() public payable {
require(msg.value >= fiyat, "Yetersiz bakiye");
// Tapu senedi devrediliyor
// Ödeme bilgisi güncelleniyor
}
}
Bu kod bloğu, Solidity programlama dilinde yazılmış basit bir akıllı sözleşmeyi ifade eder. Bu sözleşme, ev satış sürecini otomatik olarak yönetir.
Sonuç olarak, akıllı sözleşmeler blockchain teknolojisinin getirdiği bir yenilik olup, birçok sektörde kullanılan ve gittikçe yaygınlaşan önemli araçlardan birisidir.