J
jupiterdianysa
Misafir
Ethereum üzerinde bitcoin..
Değerli bitcoinciklerimizi ethereuma taşımak için ne yapabiliriz?
Riskler ve tüm bunları mümkün kılan protokoller nelerdir?
Öncelikle sorayım neden bitcoinimizi ethereuma taşımak isteyelim ki?
Kısa cevap, merkezi olmayan için. Şimdi konuyu biraz anlamaya çalışalım. Defi, tüm kripto alanını kasıp kavurarak, ödemelerin ve yöntemlerin merkezi olmasının gerekmediğini gösterdi. Aslında defi, tüm finansal hizmetleri tamamen merkezi olmayan, açık ve izin gerektirmeyen bir şekilde yeniden inşa etmeye odaklanıyor. Bunun da ötesinde finansal oluşturmaya da izin veriyor. Bunlar daha önceleri(defiden önce) yapılması imkansız olan uygulamalardı.
Ethereum blok zincirine özgü olan Ether ve diğer tokenler, bu şaşırtıcı yeni alandan tam olarak yararlanabilir. Bu tokenlar, borç verme protokollerinde teminat olarak kullanılabilir. Uniswap'ta izin gereksinimi duymayan bir şekilde takas edilebilirler.
Üstelik bu tokenlar getiri de sağlayabilir. Örneğin, ödünç vererek merkezi olmayan bir borsaya likidite edilebilirler.
Bitcoin ağındaki Btc, çok güvenli olmasına rağmen, çok sınırlı kullanım durumlarına sahiptir. Esas olarak btc'nizi bir adresten diğerine gönderebilir veya soğuk cüzdanda tutabilir ve değeri istediğiniz düzeyde atıncaya kadar bekleyebilirsiniz. Fakat diğer finansal hizmetler söz konusu olduğunda, merkezi şirketlere güvenmeniz gerekir.
Örnek olarak borç vermeyi ele alalım. Btc'nizden bir getiri elde etmek veya bunu bir kredi almak için teminat olarak kullanmak istiyorsanız, merkezi bir şirket kullanmanız gerekir. Bu, btc'nizin velayetinden vazgeçmek ve kyc bilgilerini vermek zorunda olmak anlamına gelir. Özellikle kripto para birimlerinin merkezi olmayan ve izin gerektirmeyen doğasına inanan insanlar için ideal bir çözüm değil. Kısacası defi'de de btc'yi kullanamamak, btc'yi ethereum'da kullanılabilir kılmak için ana itici sebeplerden biriydi.
Btc'yi defi'de kullanmak gayet mantıklı. Örneğin, sabit bir değer deposu olarak bitcoin
yerleşik geçmişe sahip bir kripto para, varlık, değerli teminat olabilir. Bir kullanıcı kendi btc'sini kilitleyebilir ve merkezi olmayan bir şekilde ona karşı borç alabilir. Şu anda Ethereum'da 140.000 btc var ki değeri $2.5 Milyar doların üzerinde. 2020'nin başında Ethereum'da sadece 1000 btc olduğu düşünüldüğünde şaşırtıcı bir miktar.
Şimdi btc'yi ethereum'a taşımak söz konusu olduğunda hangi seçeneklerin mevcut olduğunu görelim. Sarılmış(wrapped) btc veya “wbtc”, gerçek bitcoin tarafından bire bir desteklenen bir ERC-20 tokendır. Mevcut 115.000'den fazla coin ile wbtc, şu anda btc'yi ethereum'a taşımak için çok popüler bir seçenek. Wbtc protokolü, tüccarların wbtc'yi basmasına ve yakmasına izin vererek çalışır. Bir tüccar btc'sini wbtc ile değiştirmek isterse, wrapped token sözleşmesine bir ethereum adresi sağlayarak para basma prosedürünü başlatır. Sağlanan btc miktarı ile artar. Satıcı, btc'sini bitcoin ağında kullanmaya karar verirse, para çekme talebinde bulunmalıdır. Para çekme işlemi başladıktan sonra, tüccar wbtc'lerini wrappedtoken sözleşmesine göndererek yakar. Sorumlu, yanmayı onaylar ve btc'yi tüccara geri verir. Orijinal btc çekildikten sonra, toplam wbtc arzı yakılan miktar kadar azalır. Tüccarlar genellikle wbtc'yi basabilen ve yakabilen şirketler veya protokollerdir. Diğer defi kullanıcıları, uniswap dahil olmak üzere birden fazla borsada wbtc satın alabilir. Renvm tarafından desteklenen wbtc.cafe gibi hizmetleri de kendi btc'lerini wbtc çevirebilirler. Wbtc, birden çok tanımlı protokolde kullanılabilir. Örneğin şu şekilde temin edilebilir: bileşik veya başka bir teminat veya 50/50 wbtc-eth likidite sağlamak için kullanılabilir uniswap üzerinde likidite havuzları buna müsaittir.
Bunların hepsi kulağa çok hoş geliyor tabii ama muhtemelen fark ettiğiniz gibi, burada büyük bir sorun var. Wrapped btc bir emanetçi servisidir, bu da merkezi olduğu anlamına gelir.
Mesela usdc diyelim, usd tarafından desteklenen merkezi bir stablecoin'dir. Hem wbtc hem de usdc, defi'de bitcoin ve dolar potansiyelinin kilidini açtıkları için son derece yararlı olabilir. Bunu söyleyerek ben şahsen bunun büyük hedef olduğuna inanmıyorum(kişisel fikrim). Defi topluluğu, merkeziyetsizlik için deli gibi çabalıyor ve birden fazla varlığı ethereum'a çekmek amaçlı daha fazla defi oluşturma girişimlerini hergün gözlemleyebiliyoruz.
Merkezi olmayan yöntemler denizi....
Gelelim renbtc’ye.
Renvm, varlıkları ethereum'a köprülemeye izin veren açık bir protokoldür. Blok zincirleri arasında izin gereksinimsiz değer alışverişini sağlar. Blok zincirleri arasında hareket etmek için en popüler varlıklardan biri elbette bitcoindir. Renbtc, Ren'in bitcoinde ERC20 karşılığıdır diyebiliriz. Ren, wbtc'ye benzer şekilde, btc sağlayarak ve renbtc'yi yakarak, btc'yi kullanarak renbtc'yi basmaya izin verir.
Btc ile bire birdir. Temel fark, ren'nin btc'nin gözetimini merkezden uzaklaştırması ve basma, yakma sürecini sadece takasçılar için değil, herkes için kullanılabilir hale getirmesidir.
Ren protokolü, karanlık düğümler adı verilen merkezi olmayan düğümlerden oluşan bir ağı çalıştırarak çalışır. Aynı zamanda "shamir gizli paylaşımı" ve güvenli çok partili hesaplama gibi kriptografide birkaç ilginç unsurdan yararlanır.
Renbtc, var olan yaklaşık 17.000 renbtc ile şu anda en popüler ikinci seçenektir. Ren, tamamen merkeziyetsiz olmayı hedeflese de henüz hedefine tam olarak ulaşmış değil.
Sırada ise tbtc var.
Tbtc, bitcoin'i merkezi olmayan bir şekilde ethereum'a getirmek için go-to protokolü yarışmasının bir sonraki yarışmacısıdır. Bu yılın başlarında zorlu bir başlangıcın ardından, tbtc'nin arkasındaki ekip olan KEEP, proje altında yatan sorunları çözdü ve protokolü başarıyla yeniden başlattı. Tbtc'de, renbtc'ye benzer şekilde, kilitli bitcoini gözaltına alan merkezi bir taraf yoktur. Ayrıca her bir tbtc, btc tarafından bire bir desteklenmektedir. Tbtc, btc'ye sahip kullanıcıların bir imzalayanlar ağı kullanarak tbtc'yi basmasına olanak tanır. İmzalayanlar rastgele seçilir ve basılan her tbtc için farklı bir imzalayan grubu yaratılır. İmzalayanlar, kilitli btc ile kurnazlık yapıp kaçamasın diye teminat olarak eth sağlamalıdır. Aslında 1.5 değerinde eth sağlayarak mevduatlarını fazla teminat altına almaları gerekiyor. İmzalayanlar, ödeme anında fee ile ödüllendirildikleri için ethlerini kilitlemeye isteklidirler.
Protokolünde yaklaşık 1900 btc kilitlenmiş olan Tbtc, gittikçe daha fazla ilgi kazanıyor. Renbtc'ye kıyasla tbtc, aynı hedefe ulaşmak için farklı bir yaklaşım kullanıyor.
Sbtc ise, bitcoin'i defi'de kullanışlı hale getirmenin başka bir yoludur. Sbtc, önceki seçeneklerden farklıdır, çünkü bu durumda, altta yatan bir bitcoin yoktur. Sbtc, sentetikler protokolü tarafından oluşturulan sentetik varlıklardan biridir. Sentetik varlıklar veya "sentez", tesla hisse senedi, petrol fiyatı veya bitcoin gibi farklı varlıkların değerini izler. Sentetikte, tüm sentezler snx belirteci biçiminde teminat ile güvence altına alınmıştır. Protokol, fazlasıyla teminatlandırılmıştır. Şu anda% 750'de. Bu esas olarak sentetik varlıklardaki keskin fiyat değişikliklerini absorbe etmek içindir. Şu anda var olan yaklaşık 1700 sbtc bulunmakta.
Sbtc, wbtc, renbtc ve tbtc'nin tümü ile biraz farklı fiyatlarla ticaret yapabilir. Genellikle gerçek btc fiyatına göre prim üzerinden alışveriş sağlanır. Bunun başlıca nedeni, bu tokenlerin her birine olan talebin farklı olmasıdır.
Ayrıca sbtc dışındaki hepsi için, temeldeki btc'yi kullanmanın ne kadar zor olduğu önemlidir.
Öyleyse soruyorum; değerli bitcoinimizi belirtilen protokollerden birine taşımaya değer mi?
Değişir. Öncelikle, btc'yi ethereum'a taşımaktan gerçek bir faydamız olup olmadığını anlamalıyız. Belki de bunu savunma kredisi protokollerinden birinde teminat olarak kullanmak ve bu teminata dayalı bir kredi almak istiyoruz. Ya da belki inanılmaz karlı bir yield farming bulduk... Örnek olarak, uniswap’in wbtc-ether likidite havuzuna likidite sağlama konusunda yaklaşık %20 civarında bir apy elde etmek mümkündü.
Uniswap'ta likidite sağlamak, elbette, fiyatta sürekli olmayan stabilite gibi kendi zorluklarını da beraberinde getirir. Yine de bu likidite madenciliği, ethereum ağına wbtc biçiminde, büyük miktarda btc getirdi.
Defi'de btc'yi aslında kolay bir şekilde kullanabileceğimizi öğrendikten sonra bile, dikkate alınması gereken başka faktörler var.
Örneğin, girmek istediğimiz protokollerin merkezileştirilmesi ve güvenlik varsayımları konusunda ne kadar rahatız?
Ayrıca olası akıllı sözleşme veya yönetici temel risklerinin de farkında olmalıyız. Özellikle daha az desteklenen defi protokolleri. Ayrıca, btc'mizi ethereum'a taşımak istediğimize karar verdikten sonra bile kendimizi bilinmeyen bilinmeyenlerden korumak için toplam btc tahsisatımızın sadece bir kısmı ile bunu yapmayı düşünmeliyiz.
Ayrıca gerçek btc'nin hiçbir zaman ethereum'da olmadığından bahsetmemiz de gerekmekte tabii ki. Bu yüzden konu wbtc, tbtc veya renbt olduğunda bilmeliyiz ki bunlar sadece mantıki fakat gerçek dünyada var olmayan değişimler. Kısaca btc, bitcoin ağına kilitlenir ve protokoller, ethereum ağında kilitli bir btc eşdeğeri yayınlar. Sbtc de ise hiç btc yoktur. Bu sadece tamamen sentetik bir varlık, smx teminatıyla desteklenen bir türevdir. Btc'yi defi'ye getirmek yerine, tamamen zıt olan yaklaşımları da göz ardı etmemek lazım. Bazı projeler de aksine bitcoin ağına defi getirmeye odaklanır. Bu elbette kendi zorluklarıyla birlikte geliyor.
Değerli bitcoinciklerimizi ethereuma taşımak için ne yapabiliriz?
Riskler ve tüm bunları mümkün kılan protokoller nelerdir?
Öncelikle sorayım neden bitcoinimizi ethereuma taşımak isteyelim ki?
Kısa cevap, merkezi olmayan için. Şimdi konuyu biraz anlamaya çalışalım. Defi, tüm kripto alanını kasıp kavurarak, ödemelerin ve yöntemlerin merkezi olmasının gerekmediğini gösterdi. Aslında defi, tüm finansal hizmetleri tamamen merkezi olmayan, açık ve izin gerektirmeyen bir şekilde yeniden inşa etmeye odaklanıyor. Bunun da ötesinde finansal oluşturmaya da izin veriyor. Bunlar daha önceleri(defiden önce) yapılması imkansız olan uygulamalardı.
Ethereum blok zincirine özgü olan Ether ve diğer tokenler, bu şaşırtıcı yeni alandan tam olarak yararlanabilir. Bu tokenlar, borç verme protokollerinde teminat olarak kullanılabilir. Uniswap'ta izin gereksinimi duymayan bir şekilde takas edilebilirler.
Üstelik bu tokenlar getiri de sağlayabilir. Örneğin, ödünç vererek merkezi olmayan bir borsaya likidite edilebilirler.
Bitcoin ağındaki Btc, çok güvenli olmasına rağmen, çok sınırlı kullanım durumlarına sahiptir. Esas olarak btc'nizi bir adresten diğerine gönderebilir veya soğuk cüzdanda tutabilir ve değeri istediğiniz düzeyde atıncaya kadar bekleyebilirsiniz. Fakat diğer finansal hizmetler söz konusu olduğunda, merkezi şirketlere güvenmeniz gerekir.
Örnek olarak borç vermeyi ele alalım. Btc'nizden bir getiri elde etmek veya bunu bir kredi almak için teminat olarak kullanmak istiyorsanız, merkezi bir şirket kullanmanız gerekir. Bu, btc'nizin velayetinden vazgeçmek ve kyc bilgilerini vermek zorunda olmak anlamına gelir. Özellikle kripto para birimlerinin merkezi olmayan ve izin gerektirmeyen doğasına inanan insanlar için ideal bir çözüm değil. Kısacası defi'de de btc'yi kullanamamak, btc'yi ethereum'da kullanılabilir kılmak için ana itici sebeplerden biriydi.
Btc'yi defi'de kullanmak gayet mantıklı. Örneğin, sabit bir değer deposu olarak bitcoin
yerleşik geçmişe sahip bir kripto para, varlık, değerli teminat olabilir. Bir kullanıcı kendi btc'sini kilitleyebilir ve merkezi olmayan bir şekilde ona karşı borç alabilir. Şu anda Ethereum'da 140.000 btc var ki değeri $2.5 Milyar doların üzerinde. 2020'nin başında Ethereum'da sadece 1000 btc olduğu düşünüldüğünde şaşırtıcı bir miktar.
Şimdi btc'yi ethereum'a taşımak söz konusu olduğunda hangi seçeneklerin mevcut olduğunu görelim. Sarılmış(wrapped) btc veya “wbtc”, gerçek bitcoin tarafından bire bir desteklenen bir ERC-20 tokendır. Mevcut 115.000'den fazla coin ile wbtc, şu anda btc'yi ethereum'a taşımak için çok popüler bir seçenek. Wbtc protokolü, tüccarların wbtc'yi basmasına ve yakmasına izin vererek çalışır. Bir tüccar btc'sini wbtc ile değiştirmek isterse, wrapped token sözleşmesine bir ethereum adresi sağlayarak para basma prosedürünü başlatır. Sağlanan btc miktarı ile artar. Satıcı, btc'sini bitcoin ağında kullanmaya karar verirse, para çekme talebinde bulunmalıdır. Para çekme işlemi başladıktan sonra, tüccar wbtc'lerini wrappedtoken sözleşmesine göndererek yakar. Sorumlu, yanmayı onaylar ve btc'yi tüccara geri verir. Orijinal btc çekildikten sonra, toplam wbtc arzı yakılan miktar kadar azalır. Tüccarlar genellikle wbtc'yi basabilen ve yakabilen şirketler veya protokollerdir. Diğer defi kullanıcıları, uniswap dahil olmak üzere birden fazla borsada wbtc satın alabilir. Renvm tarafından desteklenen wbtc.cafe gibi hizmetleri de kendi btc'lerini wbtc çevirebilirler. Wbtc, birden çok tanımlı protokolde kullanılabilir. Örneğin şu şekilde temin edilebilir: bileşik veya başka bir teminat veya 50/50 wbtc-eth likidite sağlamak için kullanılabilir uniswap üzerinde likidite havuzları buna müsaittir.
Bunların hepsi kulağa çok hoş geliyor tabii ama muhtemelen fark ettiğiniz gibi, burada büyük bir sorun var. Wrapped btc bir emanetçi servisidir, bu da merkezi olduğu anlamına gelir.
Mesela usdc diyelim, usd tarafından desteklenen merkezi bir stablecoin'dir. Hem wbtc hem de usdc, defi'de bitcoin ve dolar potansiyelinin kilidini açtıkları için son derece yararlı olabilir. Bunu söyleyerek ben şahsen bunun büyük hedef olduğuna inanmıyorum(kişisel fikrim). Defi topluluğu, merkeziyetsizlik için deli gibi çabalıyor ve birden fazla varlığı ethereum'a çekmek amaçlı daha fazla defi oluşturma girişimlerini hergün gözlemleyebiliyoruz.
Merkezi olmayan yöntemler denizi....
Gelelim renbtc’ye.
Renvm, varlıkları ethereum'a köprülemeye izin veren açık bir protokoldür. Blok zincirleri arasında izin gereksinimsiz değer alışverişini sağlar. Blok zincirleri arasında hareket etmek için en popüler varlıklardan biri elbette bitcoindir. Renbtc, Ren'in bitcoinde ERC20 karşılığıdır diyebiliriz. Ren, wbtc'ye benzer şekilde, btc sağlayarak ve renbtc'yi yakarak, btc'yi kullanarak renbtc'yi basmaya izin verir.
Btc ile bire birdir. Temel fark, ren'nin btc'nin gözetimini merkezden uzaklaştırması ve basma, yakma sürecini sadece takasçılar için değil, herkes için kullanılabilir hale getirmesidir.
Ren protokolü, karanlık düğümler adı verilen merkezi olmayan düğümlerden oluşan bir ağı çalıştırarak çalışır. Aynı zamanda "shamir gizli paylaşımı" ve güvenli çok partili hesaplama gibi kriptografide birkaç ilginç unsurdan yararlanır.
Renbtc, var olan yaklaşık 17.000 renbtc ile şu anda en popüler ikinci seçenektir. Ren, tamamen merkeziyetsiz olmayı hedeflese de henüz hedefine tam olarak ulaşmış değil.
Sırada ise tbtc var.
Tbtc, bitcoin'i merkezi olmayan bir şekilde ethereum'a getirmek için go-to protokolü yarışmasının bir sonraki yarışmacısıdır. Bu yılın başlarında zorlu bir başlangıcın ardından, tbtc'nin arkasındaki ekip olan KEEP, proje altında yatan sorunları çözdü ve protokolü başarıyla yeniden başlattı. Tbtc'de, renbtc'ye benzer şekilde, kilitli bitcoini gözaltına alan merkezi bir taraf yoktur. Ayrıca her bir tbtc, btc tarafından bire bir desteklenmektedir. Tbtc, btc'ye sahip kullanıcıların bir imzalayanlar ağı kullanarak tbtc'yi basmasına olanak tanır. İmzalayanlar rastgele seçilir ve basılan her tbtc için farklı bir imzalayan grubu yaratılır. İmzalayanlar, kilitli btc ile kurnazlık yapıp kaçamasın diye teminat olarak eth sağlamalıdır. Aslında 1.5 değerinde eth sağlayarak mevduatlarını fazla teminat altına almaları gerekiyor. İmzalayanlar, ödeme anında fee ile ödüllendirildikleri için ethlerini kilitlemeye isteklidirler.
Protokolünde yaklaşık 1900 btc kilitlenmiş olan Tbtc, gittikçe daha fazla ilgi kazanıyor. Renbtc'ye kıyasla tbtc, aynı hedefe ulaşmak için farklı bir yaklaşım kullanıyor.
Sbtc ise, bitcoin'i defi'de kullanışlı hale getirmenin başka bir yoludur. Sbtc, önceki seçeneklerden farklıdır, çünkü bu durumda, altta yatan bir bitcoin yoktur. Sbtc, sentetikler protokolü tarafından oluşturulan sentetik varlıklardan biridir. Sentetik varlıklar veya "sentez", tesla hisse senedi, petrol fiyatı veya bitcoin gibi farklı varlıkların değerini izler. Sentetikte, tüm sentezler snx belirteci biçiminde teminat ile güvence altına alınmıştır. Protokol, fazlasıyla teminatlandırılmıştır. Şu anda% 750'de. Bu esas olarak sentetik varlıklardaki keskin fiyat değişikliklerini absorbe etmek içindir. Şu anda var olan yaklaşık 1700 sbtc bulunmakta.
Sbtc, wbtc, renbtc ve tbtc'nin tümü ile biraz farklı fiyatlarla ticaret yapabilir. Genellikle gerçek btc fiyatına göre prim üzerinden alışveriş sağlanır. Bunun başlıca nedeni, bu tokenlerin her birine olan talebin farklı olmasıdır.
Ayrıca sbtc dışındaki hepsi için, temeldeki btc'yi kullanmanın ne kadar zor olduğu önemlidir.
Öyleyse soruyorum; değerli bitcoinimizi belirtilen protokollerden birine taşımaya değer mi?
Değişir. Öncelikle, btc'yi ethereum'a taşımaktan gerçek bir faydamız olup olmadığını anlamalıyız. Belki de bunu savunma kredisi protokollerinden birinde teminat olarak kullanmak ve bu teminata dayalı bir kredi almak istiyoruz. Ya da belki inanılmaz karlı bir yield farming bulduk... Örnek olarak, uniswap’in wbtc-ether likidite havuzuna likidite sağlama konusunda yaklaşık %20 civarında bir apy elde etmek mümkündü.
Uniswap'ta likidite sağlamak, elbette, fiyatta sürekli olmayan stabilite gibi kendi zorluklarını da beraberinde getirir. Yine de bu likidite madenciliği, ethereum ağına wbtc biçiminde, büyük miktarda btc getirdi.
Defi'de btc'yi aslında kolay bir şekilde kullanabileceğimizi öğrendikten sonra bile, dikkate alınması gereken başka faktörler var.
Örneğin, girmek istediğimiz protokollerin merkezileştirilmesi ve güvenlik varsayımları konusunda ne kadar rahatız?
Ayrıca olası akıllı sözleşme veya yönetici temel risklerinin de farkında olmalıyız. Özellikle daha az desteklenen defi protokolleri. Ayrıca, btc'mizi ethereum'a taşımak istediğimize karar verdikten sonra bile kendimizi bilinmeyen bilinmeyenlerden korumak için toplam btc tahsisatımızın sadece bir kısmı ile bunu yapmayı düşünmeliyiz.
Ayrıca gerçek btc'nin hiçbir zaman ethereum'da olmadığından bahsetmemiz de gerekmekte tabii ki. Bu yüzden konu wbtc, tbtc veya renbt olduğunda bilmeliyiz ki bunlar sadece mantıki fakat gerçek dünyada var olmayan değişimler. Kısaca btc, bitcoin ağına kilitlenir ve protokoller, ethereum ağında kilitli bir btc eşdeğeri yayınlar. Sbtc de ise hiç btc yoktur. Bu sadece tamamen sentetik bir varlık, smx teminatıyla desteklenen bir türevdir. Btc'yi defi'ye getirmek yerine, tamamen zıt olan yaklaşımları da göz ardı etmemek lazım. Bazı projeler de aksine bitcoin ağına defi getirmeye odaklanır. Bu elbette kendi zorluklarıyla birlikte geliyor.
