Polkadot Tabanlı Merkeziyetsiz Sosyal Medya Üssü

[KriptoLuis]

Merkeziyetsiz Sosyal Medya Platformlarının Merkez Üssü Olmayı Hedefleyen Subsocial (SUB)

Bugün size Polkadot tabanlı merkeziyetsiz bir sosyal medya platformu olan Subsocial’den bahsetmek istiyorum. Subsocial’e geçmeden önce sosyal medyanın hayatımıza nasıl egemen olduğuna, ne tür avantajlar ve riskler barındırdığına biraz değinmek isterim.

Sosyal medya kavramı iletişim konusunda devrim niteliğinde bir buluş olmuştur. Dünyamız artık pek çok konuda dijital hale geldi. Sosyal medya hayatımıza yaptığı pozitif katkısının yanı sıra, bir takım handikaplar da ortaya koyuyor ne yazık ki!

Günümüzde sosyal medyanın merkezi olmasının en büyük handikapları arasında kişisel verilerimizin güvenliğinin olmaması yanında, bu verilerin kötüye kullanılması sayılabilir. Geçmişte büyük platformların kendi aralarında veri alışverişi yaptığına dair hatta bu verileri büyük şirketlere ticari amaçlı sattıklarına dair haberler yapıldı.

Bunun içindir ki, Blockchain tabanlı merkeziyetsiz sosyal medya uygulamaları gün geçtikçe insanlar tarafından daha çok ilgi görmeye başladı.

Diğer yandan, sosyal medya bugün hayatımızın merkezine oturmuş durumda ve sanat, spor, politika ve moda gibi konularda bilgi almak için başvurduğumuz ilk kaynak konumunda. Merkezi sosyal medya platformlarında gerek yazılı gerekse görsel içerik üreten kullanıcılar, bu platformların lede ettikleri kazançların yanında oldukça düşük sayılabilecek kazançlar elde ediyorlar. Bu durum, elbette içerik üreticilerini rahatsız ediyor. Fiyatların iyileşmesi bir tarafa giderek düştüğünü bile söyleyebiliriz. Örneğin, son dönemde Youtube kazançları düştü. Youtube, “Katıl” butonuyla içerik üreticilerine alternatif bir kazanç yöntemi sunsa da, bu durum, içerik üreticilerinin memnuniyetsizliğini gideremedi.

Son dönemde, Blockchain altyapı olan pek çok yazılı ve görsel sosyal platform ortaya çıktı ve yenileri de çıkmaya devam ediyor. İçerik üreticileri bu platformlardan güzel kazançlar elde edebiliyor. Piyasa tam olarak oturmadığı için elde edilen kazançlar henüz merkezi platformlardan elde edilen kazançlarla yarışamasa dahi, ileride bu farkın kapanması hatta merkeziyetsiz platformların öne geçmesi içten bile değil. Üstelik merkezi platformlar bu yeni teknoloji karşısında elle tutulur bir alternatif sunabilmiş değil.

Merkezi Sosyal Medyanın Riskleri

Merkezi sosyal medya platformları, şu an için bu alanda en iyi hizmeti veren platformlar olsalar da, bu hizmetlerin karşılığında kullanıcıların ödediği bedel, aldıkları hizmetten çok daha pahalıya patlayabilir.

Pek çok uzman araştırmacı, artık dünyadaki en önemli değerin veri olduğunda hem fikir. Günümüzde veri, sanayi devrindeki gibi enerji değil. Veriye hakim olanın dünyayı yöneteceğine dair güçlü bir bir fikir var. Bu, dünyada Big Data adı altında tartışılan bir konu. İşte bu Big Data konusunda en aktif olan yapılar sosyal platformlar.

Merkezi sosyal medya tarafından toplanan kullanıcı verileri reklam şirketlerine oradanda büyük ticari işletmelere nasıl bir reklam programı izleyeceklerini belirlemek için satılıyor. Bu artık açıkça bilinen bir konu oldu. Üstelik sosyal medyanın tasarımı bağımlılık yapacak şekilde kurgulandığından dolayı hayatımızdan bırakın çıkartmayı onsuz yapamaz hale geldik. Bu da bizi mecburi müşteri konumuna sokuyor.

Toplanan verilerin yalnızca ticari amaçlı olmasına razı gelecek durumdayken, bu verilerin toplulukları manipüle etmek için de kullanıldığını öğreniyoruz. Örnek vermek gerekirse bir önceki ABD seçimlerinde Facebook üzerinden yapılan manipülasyon ile Trump’ın başkan seçilmesi sağlandığı için soruşturma açılmıştı. Yani bu veriler, sadece ticari amaçlı değil, politik amaçlı da kullanılabiliyor.

Bir de, son dönemde sıkça karşılaştığımız gibi, bu merkezi platformlar bazı dominant yapıların işine gelmeyen paylaşımlara fütursuzca sansür uygulayabiliyor. Hakim yapıların düşüncesine ters düşen paylaşımlar yaparak topluluğu etkilemenize izin vermiyorlar yani. Bu tür merkezi platformları insanları sadece kendi istedikleri gibi yönlendirebilmek için kullanıyorlar. Toplum içinden çıkacak doğal bir muhalefete bile tahammül edemediklerini düşünürsek merkezi dijital sistemlerin faşizan bir anlayışa sahip olduklarını rahtlıkla söyleyebiliriz.

Bu da, aslında özgürlüğümüzün kısıtlandığı, düşüncelerimizi istediğimiz gibi savunamayacağımızın bir kanıtıdır. Yeni bir kölelik çağının işaretleridir bunlar. Tam da bu noktada imdadımıza Blockchain tabanlı merkeziyetsiz sosyla medya platformları yetişiyor. Elbette, bu platformların tamamen özgürlükçü olduğunu, bizi kesinlikle manipüle etmeyeceklerini söylemek için henüz çok erken. Yine de, şu anki merkezi platformların daha iyi birer alternatifi olarak görünüyorlar.

Merkeziyetsiz Sosyal Medya

Blockchain tabanlı merkeziyetsiz sosyal medya, sansür, gizlilik, kişisel verilerin kötüye kullanımı gibi merkezi sosyal medya kaynaklı sorunlara çözüm olma potansiyeline sahiptir. Bu platformlar, ücretsiz ve herkese açık olmalarını yanında, bizzat kullanıcıları tarafından kontrol gelir edilebilir. Yani, hakimiyet merkezi bir otoritede değil, insanların kendisindedir. Kullanıcılar, istedikleri kişilerle yine istedikleri gibi özgürce iletişime geçebilirler. Ayrıca kullanıcılar bunu yaparken verileri dağıtık bir ağda işlendiğinden dolayı ele geçirilmesi neredeyse imkansız olacaktır.

Bunun yanında, merkeziyetsiz ağlar şu an için merkezi ağlara göre daha az sayıda kullanıcıya sahip. Merkezi platformlar kendi tanıtımları için para harcayarak daha geniş kitlelere hitap edebiliyor. Bu durumun, merkeziyetsiz platformların yaygınlaşmasıyla değişeceğine inanıyorum.

Polkadot Tabanlı Merkeziyetsiz Sosyal Medya Platformu Subsocial

Subsocial, klasik sosyal medya anlayışının pozitif yönlerini, kripto para, akıllı sözleşmeler ve NFT kavramıyla harmanlıyor ve karşımıza yeni bir sosyal medya anlayışıyla çıkıyor. Subsocial, merkezi sosyal medyanın problemlerini çözebileceği iddiasında. Bu platformda kullanıcılar, hiç bir şekilde sansür edilmeden istedikleri paylaşımı yapabilecek. Bununla birlikte, platformların elde ettikleri kazançlar ile içerik üreticilerini elde ettikleri kazançlar arasındaki uçurumu yok etmek amacını güdüyor.

Subsocial, klasik sosyal medya kazanç yöntemleriyle blokchain teknolojisini birleştirerek yeni bir sistem kurma amacında. Sansür olmayan merkeziyetsiz sosyal platformlar piyasa için de elverişli tanıtım yerleri olma potansiyeline sahip. Bugün, birçok projenin tanıtımlarını yapmak için kullandığı Medium ve Reddit gibi platformların yerini ileride merkeziyetsiz platformlar alacak.

Subsocial, Web 3 Vakfı tarafından desteklenen Substrate (bünyesinde özel sosyal ağ modülleri olan) üzerinde inşa edilmiş blockchain tabanlı bağımsız bir sosyal ağ gibi çalışan merkeziyetsiz bir uygulamadır.

Subsocial, aslında bir Medium ya da Reddit olmayı değil, kullanıcıların platform üzerinde kendi bağımsız Reddit, Medium ve Twitter benzeri sosyal medya ağları geliştirmelerini amaçlamaktadır. Geliştiriciler tarafından meydana getirilecek bu yapılar, diğer insanlar tarafından tıpkı diğer klasik sosyal medya ağları gibi kullanılabilecektir. Burada oluşturulacak sosyal ağların hem yaratıcıları için hem de kullanıcıları için adil olacak şekilde yapılandırılması hedeflenmektedir.

Bu da Subsocial’i diğer tüm sosyal medya platformları arasında ön plana çıkartmaya yetecek bir amaçtır. Kendi başına bir platform olarak değil de, bizzat topluluğun kendisi tarafından kurulacak sosyal ağların merkez üssü şeklinde var olmayı hedefliyor. Polkadot gibi, gelecekteki parıltısı şimdiden gözümüzü alan bir network üzerinde de ancak böyle parlak bir proje geliştirilebilirdi diye düşünüyorum.

Subsocial’e herhangi bir Polkadot cüzdanı ile bağlanabiliyorsunuz. Şu anda testnet sürümü aktif olan platform bir kazanç imkanı sunmuyor. Yine de platformda bazı paylaşımlar yapıldığını gördüm. Cüzdanınızı bağladıktan sonra bir profil oluşturulabiliyor. Yalnız, platformu kullanmak için kendi tokenleri olan SUB tokene ihtiyaç duyulacağı ortada çünkü testnet aşamasında dahi olsa, kullanmaya başlamak için sizi tokeni ücretsiz alabileceğiniz bir bağlantıya yönlendiriyor.

Kısa süre sonra gerçek kullanımına başlayacağını düşünüyorum. Mail adresi ile gelişmelerden haberdar olmak için başvuru yapılabildiğini de unutmadan söyleyeyim.