Tezos (XTZ) Nedir?
Tezos, 2014 senesinde kurucu ortakları Arthur Breitman ve Kathleen Breitman'ın yazılımcı ekipleriyle birlikte geliştirmeye başladıkları bir projedir. (Tezos coin piyasaya 2018'de sürülmüştür.) Geliştirici ekibinde Çağdaş Bozman da yer alır. Tıpkı Ethereum gibi bir akıllı sözleşme platformudur. Michelson programlama dilini kullanır ve burada Ethereum'dan ayrılır. Tezos'ta akıllı sözleşmelerin doğruluğu matematiksel işlemlerle kanıtlanır. Akıllı sözleşmede kullanılan kodlar bu işlemlerle doğrulandıkça sözleşmenin ve uygulamanın işlevselliği artar. Bu yüzden minimum hatayla çalışması gereken tıbbi cihazlar, hava yolu araçları, nükleer reaktörler gibi aletlerde Tezos akıllı sözleşmeleri kullanılabilir.
3 milyar dollardan fazla piyasa değeriyle en değerli 34. kripto paradır. Dolaşımda 763,057,816 XTZ bulunmaktadır.
Ethereum ağında oluşturulan uygulamalarda resmi matematiksel doğrulamaya gerek duyulmaz, dolayısıyla geliştiricilerin yaptığı hatalar programın yanlış çalışmasına malolabilir. Tezos ağında resmi matematiksel doğrulamalarla %100'e yakın şekilde doğru çalışan algoritmalar geliştiriliyor. Tezos ağındaki protokollerde güncelleme yapmak mümkün. Geliştiriciler ağı hard forka gereksinim duymadan güncelleyebilecekleri şekilde planlamışlar. Ethereum ve Bitcoin blockchainlerindeki gibi hard fork ile çatallanma sisteminin sürdürülebilir olmadığına ve çok zaman kaybı olduğuna kanaat getirmişler. Hard fork olması için gerçekten çok elzem bir durum olmalı ve aksi halde ağ kullanılamaz hale gelmeli, ancak o zaman hard fork yapılmalı şeklinde görüşleri var.
Madencilik Sistemi
Tezos piyasaya sürüldüğünden beri yetkilendirilmiş Proof of Stake madencilik sistemiyle çalışıyor. Bu şekilde enerji sarfiyatının önüne geçiliyor. Tezos token sahibi olarak stake yapan yatırımcıla ağdaki geliştiricilerin sundukları talep ve güncellemelere oy verebiliyorlar. Böylece hem geliştiriciler ağda yaptıkları işlemlerden pay alıyor hem de madenciler işlem ücretlerinden pay alarak gelir elde ediyorlar. Staking geliri %6 civarında. Bunun yanında ağdaki yeniliklere karar vermek için hak sahibi oluyorlar. Tezos topluluğu kendilerine madenci denmesinden çok "fırıncı" denmesini tercih ediyor.
Nereden Tezos Alınır?
Tezos (XTZ); Binance, Coinbase, Huobi Global, Bithumb, KuCoin gibi büyük borsalarda yüksek hacimle işlem görür ve yüzlerce diğer borsada listelenen bir kripto paradır. BtcTurk ve Paribu borsalarında Türk Lirası ile işlem yapılabilir.