- BNB
- 0.00001150
Kripto paraların piyasa ilk olarak çıkmasında asıl amaç merkezi finans kuruluşlarının fiat paraya müdahalelerine karşı tepki olarak tamami ile şeffaf ve merkeziyetsiz bir finans ekosistemi oluşturmaktır. Kripto para işlemlerinde kullanılan blockchain alt yapısı ile merkeziyetsiz bir yapı sunulmaktadır. Kripto para alım ve satım işlemlerinde kullanılan platformlarda bu manada 2 farklı şekilde yapılabilmektedir. İlk olarak merkezi borsalardan (Binance, Gate,io, Huobi, Mexc, Coinbase V.b) alınabilmektedir. Bir diğer kripto para alım ve satım işlemi ise merkeziyetsiz borsalardan diğer adı ile dex platformlardan yapılabilmektedir.
Merkeziyetsiz borsalar ile ilgili yazımıza buradan ulaşabilirsiniz. Dex platformlar içerisinde en dikkat çeken platformlardan birisi ise UNISWAP tır. Uniswap etherum ağında hizmet veren bir platform olarak kullanıcılara merkeziyetsiz kripto para ticareti yapma imkanı sunmaktadır. 2018 yılında hizmete açılan platform transfer işlemlerinin kolay, otomatik ve güvenli bir şekilde yapılmasını amaçlamaktadır. Uniswap işlemlerinde ERC-20 tokenlerinin hiç bir merkezi otoriteye bağlı kalmadan alım ve satım işlemlerinin akıllı sözleşmeler kullanılarak yapılmasını sağlamaktadır.
Uniswap platformu otomatik piyasa yapıcı AMM kavramına en iyi şekilde uygulayan platformlardan birisidir. Amaç olarak akıllı sözleşmeleri kullanarak düşük ücretler ile kripto para takasını gerçekleştirmeyi hedeflemektedir. Kripto para ticaretinde güvenilir ve hızlı bir çözüm sunmasına rağmen etherum ağında yaşanan tıkanıklıklar uniswap sisteminide etkilemektedir. Yüksek işlem sayısına ulaşıldığı bu dönemlerde paltform tarafından alınan gas fee ücretlerinde de astronomik rakamlara ulaşım görülmektedir. Uniswap ve benzeri platformlarda alınan gas fee ücretleri ağın durumuna göre belirlendiği için sabit bir işlem ücreti politikası uygulanmamaktadır. Bu durumda bazı durumlarda özellikle ani dump ve pump duurmlarında kullanıcıların yüksek işlem ücreti ödemesine neden olabilmektedir.
Uniswap bir DEFİ yani merkeziyetsiz finans sistemi olarak 2020 yılında popüler olan DEFİ kavramı ile birlikte ciddi önem kazanmış ve yüksek kullanıcı sayısına ulaşmıştır. Yine aynı dönemde platformun kendi tokeni olan UNİ tokende ciddi değer kazanmıştır.
Uniswap sayesinde erc-20 standartlarına sahip herhangi bir kripto paranın alım ve satımı yapmak oldukça kolay olabilmektedir. Ayrıca uniswap erc-20 altyapısında olan ve henüz daha global borsalara açılamamış bir çok kripto paranında ilk olarak alım satımının yapıldığı yer olarak dikkat çekmektedir. Kullanıcılar için uniswapın avantaj ve dezavantajlarına değinecek olursak dex platformların ortak özellikleri öne çıkmaktadır. Bu manada Uniswap kullanıcıların kimlik bilgilerini paylaşmasına gerek olmadan doğrudan cüzdanlarını kullanarak kripto para alım ve satımı yapmasına olanak sağlamaktadır. Bu sayede kullanıcılar aracı bir platform kullanmadan işlemlerini akıllı sözleşmeler ile rahat bir şekilde gerçekleştirmektedir. Dezavantaj olarak ise öne çıkan en büyük sorun ağların işlem yoğunluğuna bağlı olarak değişen gas fee ücretlerinden kaynaklanmaktadır.
Uniswap üzerinde işlemlerin nasıl gerçekleştirileceğine değinmek gerekirse platform kullanımı bilinen merkezi borsalara göre biraz daha farklı çalışmaktadır. Uniswap üzerindeki işlemler akıllı kontratlar ile desteklenmektedir ve platform bu kontratlar sayesinde herhangi bir 3. kişiye güvenmeye gerek kalmadan işlemleri otomatik olarak gerçekleştirmektedir. Kullanıcılar, Ethereum ağındaki dijital varlıklarını likidite havuzlarına ekleyerek, Uniswap kullanıcıların takas işlemleri yapabilmesini sağlayabilir. Kullanıcılar var olan havuzlara likidite sağlayabileceği gibi kendi işlem çiftini seçerek yeni havuzlar da oluşturabilmesine olanak sağlamaktadır. Popüler havuzlara likidite sağlandığı kullanıcılar havuz gelirinden de pay alabilmektedir. Buradan elde edilecek gelir havuza sağlanan likidite ve toplam havuz payına göre değişim göstermektedir.
Uniswap kullanıcıları, akıllı kontratlar aracılığıyla havuzlara aktardığı Ethereum ve ERC-20 tokenleri, platform aracılığıyla takas edebilir. Kullanıcı, platformu kullanmak için Ethereum cüzdanını Uniswap uygulamasına bağlamalıdır. Ardından takasta kullanmak istediği ve almak istediği tokenleri seçebilir. Takas için yeterli likidite olması durumunda, akıllı kontrat kullanıcıya, işlem çifti için fiyat bilgisi ve işlem ücreti bilgilerini göstermektedir. Akıllı kontrat tarafından hesaplanan ve fiyatı kabul eden kullanıcı, işlemini önce Uniswap uygulamasında, ardından da Ethereum cüzdanı üzerinden onaylamaktadır ve takas işlemi Ethereum blokzincirinde gerçekleşmektedir. Uniswap platformunda işlemler için gas fee ücreti olarak etherum olarak kullanılmaktadır. Bu sebeple kullanıcıların işlemlerini gerçekleştirebilmesi için cüzdanlarında yeterli miktarda etherum bulundurması gerekmektedir.
Uniswap platformunda takas işlemlerinde fiyat belirlenmesi yapılırken işlem yapılacak havuzun likiditesine göre belirlenmektedir. Burada fiyat belirlenmesi yapılırken havuzda oluşan denge sağlanacak şekilde takas fiyatı belirlenmektedir.
Uniswap Token
Uniswap platformunun kendine ait birde tokeni bulunmaktadır. 2020 yılında piyasaya çıkan token ilk olarak uniswap platformunun erken dönem kullanıcılarına ödüllendirme amacı ile dağıtılmıştır. Uni token erc-20 alt yapısında oluşturulmuştur. Coinmarket verilerine göre anlık token başına 4.93 dolar değerlenme ile işlem görmektedir. Toplam piyasa arzı 1 milyar adet olarak belirlenmiştir. Dolaşımdaki arzı ise 734,134,650 uni'dir. Piyasa değeri olarak 3,619,792,635 dolar değerleme ile 20. sırada yer almaktadır. Uni en yüksek döneminde ise 44,97 dolar seviyelerine kadar yükselmiştir. Uni token bir çok borsadan alınabilmektedir.
YTD.