J
jupiterdianysa
Misafir
Geleneksel bir veri tabanının temel özelliği, tipik olarak onu yöneten merkezi bir otoriteye sahip olmasıdır. Örneğin, bir veri tabanına ilişkin tüm haklar, onu oluşturan kuruluşa aittir. Kimin erişime sahip olacağına ve ne tür erişime sahip olabileceklerine karar verebilirler. İçinde nelerin saklanacağına, nelerin silineceğine ve neyin arşivleneceğine onlar karar verirler. Bununla birlikte, bunun en az iki potansiyel kusuru vardır.
Birincisi, bir sistem merkezi bir veri tabanına dayanıyorsa, bu tek bir hata noktasıyla sonuçlanabilir. Başka bir deyişle, merkezi otorite tehlikeye atılırsa veya bir arka kapı açığa çıkarılırsa, veri tabanı her türlü riske maruz kalabilir. İkinci büyük kusur, tüm gücün merkezi otoritenin elinde olmasıdır. Bildiğimiz günlük sistemlerde, genel olarak bu sorun olarak algılanmaz. Örneğin, bir e-ticaret web sitesi işletiyorsanız, muhtemelen üzerinde tam kontrole sahip olmak istersiniz. Kendi merkezi otoriteniz sonuçta, belki de CEO olarak siz, onu kapatmak da dahil olmak üzere, bu ortamın tüm yönlerine karar verirsiniz. Bununla birlikte, merkezi gücün yapabileceği şey, örneğin maliyeti kısıtlayarak veya özel beceriler gerektirerek, onay iş akışları gibi zahmetli insan kontrolleri ve dengeleri kurup erişimi sınırlayan kontrol oluşturmaktır. Çoğu durumda insanlar bir işlemin geçerliliğinin nihai hakemi olarak kalır.
Bunu çoğu sözleşmeli işte görüyoruz. İnternet üzerinden tamamlanan iki kuruluş arasındaki bir sözleşme, verileri doğrulamak için hala bir veya daha fazla merkezi otorite gerektirir. Örneğin, bir ipotek söz konusu olduğunda, bankaların tasarrufları doğrulaması ve kredileri onaylaması gerekir. Tapu şirketleri mülkleri doğrulamalıdır. Hukukçular, imzaları ve diğer sözleşme gerekliliklerini doğrulamalıdır. Bu merkezi makamların her biri, bir ipotek işleminde hatırı sayılır bir ek yük sağlayan benzersiz güce sahiptir.
Veri tabanlarındaki tüm işlemlerin işlenmesi zaman alır, maliyete neden olur, bilgisayar korsanlığına karşı savunmasızdır, dahil olanların sınırlı katılımını sağlar, özel beceriler gerektirir ve hataya açık olabilir. Bununla birlikte, blok zinciri neredeyse tüm bu zorlukları çözer. Blok zinciri, yeni bir veri tabanı türüdür.
Bir veya daha fazla sunucuda merkezi ya da merkezi olmayan bir veri tabanı yerine, veri tabanını kullanan kişiler tarafından kullanılan bireysel bilgisayarlara bir blok zinciri veri tabanı kurulur. Aslında, bu veri tabanını kullanan her kullanıcının her bilgisayarına aynı veri tabanının bir kopyası yüklenir. Merkezi bir veri tabanı kullanırken, merkezdeki bir sunucuda bulunan veri tabanına ulaşırız. Merkezi olmayan veri tabanında, bu durum çokça sunucu arasında yayılmıştır.
Ancak, dağıtılmış bir blockchain veri tabanı bu ağdaki her istemci bilgisayara kopyalanır. Tek bir veri tabanı sunucusu yoktur. Şimdi, bu dağıtılmış veri tabanında bir işlem gerçekleştiğinde neler olduğunu inceleyelim. İşleri gerçekten basit tutmak için, isimleri ve telefon numaralarını içeren bir rehber veri tabanı örneğimizi, yani elektronik telefon rehberimizi kullanacağız. Telefon rehberimiz için bir kural oluşturarak başlayalım. İçinde, yalnızca telefon numarasının sahibinin onu değiştirebilmesini istediğimize karar verdik.
Bu kural artık yazılımımıza kodlanmıştır. Mesela, yeni bir sim kart aldım ve bu elektronik telefon rehberindeki telefon numaramı güncellemem gerekiyor. Önce bilgisayarımdaki telefon rehberi veri tabanındaki değişikliği yapıyorum. Daha sonra, veri tabanım bu işlemi İnternet üzerinden dağıtılmış ağdaki her özdeş veri tabanına iletiyor. Bu noktada, veri tabanının bulunduğu tüm bilgisayarlar, telefon numaramı değiştirme iznine sahip olduğumu kabul etmek zorundadır.
Dağıtılmış tüm veri tabanları zaten şu kuralı bildiğinden, ”telefon numarasını yalnızca sahibi değiştirebilir”, yani sahibi olarak benim değiştirmeme izin verir. Bunu mutabakata dayalı izin olarak düşünebiliriz, çünkü ağdaki bilgisayarların bir değişikliğe izin verilmeden önce anlaşmaya varmaları gerekir. Her veri tabanı daha sonra veri tabanına yeni telefon numaramı içeren yeni bir veri bloğu ekler.
Şimdi, bunu gerçekten ilginç kılan şey, birisi bunu hacklemek isterse, diyelim ki bu yeni bloğu başka bir blokla değiştirmek istedi, blockchain veri tabanı buna izin vermeyecektir.
Bunun nedeni, bu veri tabanındaki her satırın, kendisinden önceki her veri tabanındaki aynı satıra dayanmasıdır. Bu nedenle, herhangi bir değişiklik bunun var olmasına izin vermez. Dolayısıyla, veri tabanının bütünlüğü bozulur. Bu gerçekten önemli bir özellik. Bloklar yalnızca eklenir ve asla silinmez. Tüm değişiklikler basitçe yeni bloklar olarak yakalanır. Buna karakteristik değişmezlik diyoruz. Başka bir deyişle, bir blockchain veri tabanı değişmez bir veri tabanıdır.
Blockchain veri tabanını, finansal işlemlerin kaydedildiği bir muhasebe defteri gibi, değişiklikleri takip eden bir şey olarak düşünebiliriz. Bu nedenle, blok zinciri genellikle dağıtılmış bir defter olarak adlandırılır. Bunun ne kadar dönüştürücü olduğunu ortaya çıkarmak için bu örnek üzerinde biraz daha derine inelim. Birincisi, merkezi bir otorite yoktur. Güç veri tabanının tüm kullanıcı ağına dağıtılır. Elektronik telefon rehberindeki telefon numarası değişikliğimi hiçbir kişi veya sistem onaylayamaz veya reddedemez.
Güç dağıtıldığında katılan tüm bilgisayarların mutabakatını gerektirir. Dağıtılmış veri tabanı, kendi telefon numaramı değiştirmeye izin verilen tek kişinin ben olduğumu bildiğinden, neredeyse hacklenemez. Bu değişmez işlemleri yaratabiliriz. Bir bilgisayar korsanı, değişikliği yapma yetkisine sahip olmak için yüzlerce ve muhtemelen binlerce bilgisayardaki bilgileri değiştirmelidir, ki neredeyse imkansız. Bu da veri tabanının bütünlüğünü sağlar ve içsel güven oluşturur.
Blok zincirine bazen güven protokolü denmesinin nedeni budur. Ardından, telefon numaramda değişiklik yaptığımda değişiklik kabul edildi ve neredeyse anında sisteme yansıdı. Küçük bir gecikme söz konusudur, çünkü blok zincirindeki değişikliklere yönelik katılım talepleri sıraya alınır ve sırayla işlenir.
Basitleştirilmiş olsa da, bunlar blockchain veri tabanının temelleridir. Özetlemek gerekirse, bu yeni modelin merkezi bir veri tabanı yoktur. Veri tabanını kullanan tüm bilgisayarlara bir blockchain veri tabanı kurulur. Bu veri tabanındaki herhangi bir işlem, katılan tüm üyeler tarafından doğrulanmalıdır. Neredeyse hacklenmeye dayanıklı olma gücüne sahiptir. Merkezi yetkilileri ortadan kaldırır, işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.
Karmaşık işlemleri ve daha fazlasını hızla işler. Blok zincirini tam olarak anlamak, onun köken hikayesini anlamamızı gerektirir ve bu hikaye de Bitcoin ile başlar.
Birincisi, bir sistem merkezi bir veri tabanına dayanıyorsa, bu tek bir hata noktasıyla sonuçlanabilir. Başka bir deyişle, merkezi otorite tehlikeye atılırsa veya bir arka kapı açığa çıkarılırsa, veri tabanı her türlü riske maruz kalabilir. İkinci büyük kusur, tüm gücün merkezi otoritenin elinde olmasıdır. Bildiğimiz günlük sistemlerde, genel olarak bu sorun olarak algılanmaz. Örneğin, bir e-ticaret web sitesi işletiyorsanız, muhtemelen üzerinde tam kontrole sahip olmak istersiniz. Kendi merkezi otoriteniz sonuçta, belki de CEO olarak siz, onu kapatmak da dahil olmak üzere, bu ortamın tüm yönlerine karar verirsiniz. Bununla birlikte, merkezi gücün yapabileceği şey, örneğin maliyeti kısıtlayarak veya özel beceriler gerektirerek, onay iş akışları gibi zahmetli insan kontrolleri ve dengeleri kurup erişimi sınırlayan kontrol oluşturmaktır. Çoğu durumda insanlar bir işlemin geçerliliğinin nihai hakemi olarak kalır.
Bunu çoğu sözleşmeli işte görüyoruz. İnternet üzerinden tamamlanan iki kuruluş arasındaki bir sözleşme, verileri doğrulamak için hala bir veya daha fazla merkezi otorite gerektirir. Örneğin, bir ipotek söz konusu olduğunda, bankaların tasarrufları doğrulaması ve kredileri onaylaması gerekir. Tapu şirketleri mülkleri doğrulamalıdır. Hukukçular, imzaları ve diğer sözleşme gerekliliklerini doğrulamalıdır. Bu merkezi makamların her biri, bir ipotek işleminde hatırı sayılır bir ek yük sağlayan benzersiz güce sahiptir.
Veri tabanlarındaki tüm işlemlerin işlenmesi zaman alır, maliyete neden olur, bilgisayar korsanlığına karşı savunmasızdır, dahil olanların sınırlı katılımını sağlar, özel beceriler gerektirir ve hataya açık olabilir. Bununla birlikte, blok zinciri neredeyse tüm bu zorlukları çözer. Blok zinciri, yeni bir veri tabanı türüdür.
Bir veya daha fazla sunucuda merkezi ya da merkezi olmayan bir veri tabanı yerine, veri tabanını kullanan kişiler tarafından kullanılan bireysel bilgisayarlara bir blok zinciri veri tabanı kurulur. Aslında, bu veri tabanını kullanan her kullanıcının her bilgisayarına aynı veri tabanının bir kopyası yüklenir. Merkezi bir veri tabanı kullanırken, merkezdeki bir sunucuda bulunan veri tabanına ulaşırız. Merkezi olmayan veri tabanında, bu durum çokça sunucu arasında yayılmıştır.
Ancak, dağıtılmış bir blockchain veri tabanı bu ağdaki her istemci bilgisayara kopyalanır. Tek bir veri tabanı sunucusu yoktur. Şimdi, bu dağıtılmış veri tabanında bir işlem gerçekleştiğinde neler olduğunu inceleyelim. İşleri gerçekten basit tutmak için, isimleri ve telefon numaralarını içeren bir rehber veri tabanı örneğimizi, yani elektronik telefon rehberimizi kullanacağız. Telefon rehberimiz için bir kural oluşturarak başlayalım. İçinde, yalnızca telefon numarasının sahibinin onu değiştirebilmesini istediğimize karar verdik.
Bu kural artık yazılımımıza kodlanmıştır. Mesela, yeni bir sim kart aldım ve bu elektronik telefon rehberindeki telefon numaramı güncellemem gerekiyor. Önce bilgisayarımdaki telefon rehberi veri tabanındaki değişikliği yapıyorum. Daha sonra, veri tabanım bu işlemi İnternet üzerinden dağıtılmış ağdaki her özdeş veri tabanına iletiyor. Bu noktada, veri tabanının bulunduğu tüm bilgisayarlar, telefon numaramı değiştirme iznine sahip olduğumu kabul etmek zorundadır.
Dağıtılmış tüm veri tabanları zaten şu kuralı bildiğinden, ”telefon numarasını yalnızca sahibi değiştirebilir”, yani sahibi olarak benim değiştirmeme izin verir. Bunu mutabakata dayalı izin olarak düşünebiliriz, çünkü ağdaki bilgisayarların bir değişikliğe izin verilmeden önce anlaşmaya varmaları gerekir. Her veri tabanı daha sonra veri tabanına yeni telefon numaramı içeren yeni bir veri bloğu ekler.
Şimdi, bunu gerçekten ilginç kılan şey, birisi bunu hacklemek isterse, diyelim ki bu yeni bloğu başka bir blokla değiştirmek istedi, blockchain veri tabanı buna izin vermeyecektir.
Bunun nedeni, bu veri tabanındaki her satırın, kendisinden önceki her veri tabanındaki aynı satıra dayanmasıdır. Bu nedenle, herhangi bir değişiklik bunun var olmasına izin vermez. Dolayısıyla, veri tabanının bütünlüğü bozulur. Bu gerçekten önemli bir özellik. Bloklar yalnızca eklenir ve asla silinmez. Tüm değişiklikler basitçe yeni bloklar olarak yakalanır. Buna karakteristik değişmezlik diyoruz. Başka bir deyişle, bir blockchain veri tabanı değişmez bir veri tabanıdır.
Blockchain veri tabanını, finansal işlemlerin kaydedildiği bir muhasebe defteri gibi, değişiklikleri takip eden bir şey olarak düşünebiliriz. Bu nedenle, blok zinciri genellikle dağıtılmış bir defter olarak adlandırılır. Bunun ne kadar dönüştürücü olduğunu ortaya çıkarmak için bu örnek üzerinde biraz daha derine inelim. Birincisi, merkezi bir otorite yoktur. Güç veri tabanının tüm kullanıcı ağına dağıtılır. Elektronik telefon rehberindeki telefon numarası değişikliğimi hiçbir kişi veya sistem onaylayamaz veya reddedemez.
Güç dağıtıldığında katılan tüm bilgisayarların mutabakatını gerektirir. Dağıtılmış veri tabanı, kendi telefon numaramı değiştirmeye izin verilen tek kişinin ben olduğumu bildiğinden, neredeyse hacklenemez. Bu değişmez işlemleri yaratabiliriz. Bir bilgisayar korsanı, değişikliği yapma yetkisine sahip olmak için yüzlerce ve muhtemelen binlerce bilgisayardaki bilgileri değiştirmelidir, ki neredeyse imkansız. Bu da veri tabanının bütünlüğünü sağlar ve içsel güven oluşturur.
Blok zincirine bazen güven protokolü denmesinin nedeni budur. Ardından, telefon numaramda değişiklik yaptığımda değişiklik kabul edildi ve neredeyse anında sisteme yansıdı. Küçük bir gecikme söz konusudur, çünkü blok zincirindeki değişikliklere yönelik katılım talepleri sıraya alınır ve sırayla işlenir.
Basitleştirilmiş olsa da, bunlar blockchain veri tabanının temelleridir. Özetlemek gerekirse, bu yeni modelin merkezi bir veri tabanı yoktur. Veri tabanını kullanan tüm bilgisayarlara bir blockchain veri tabanı kurulur. Bu veri tabanındaki herhangi bir işlem, katılan tüm üyeler tarafından doğrulanmalıdır. Neredeyse hacklenmeye dayanıklı olma gücüne sahiptir. Merkezi yetkilileri ortadan kaldırır, işlem maliyetlerini önemli ölçüde azaltır.
Karmaşık işlemleri ve daha fazlasını hızla işler. Blok zincirini tam olarak anlamak, onun köken hikayesini anlamamızı gerektirir ve bu hikaye de Bitcoin ile başlar.