sfurkanoven
Kıdemli Çavuş
- BNB
- 0.00003022
Kripto Paraların Genel Hukuki Durumu
Ülkemizde ve Dünyada; Bitcoin, Ethereum, BNB, Solano, Dogecoin ve Ripple gibi Coinmarketcap.com verilerine göre sayısı binleri aşan çeşitli kripto paralar bulunmaktadır. Hukuki karşılığı net olarak yapılamayan kripto paralar hakkında ülkemizde olduğu gibi Dünyada da tartışmalar halen devam etmekteyse de bir görüş birliği sağlanamamıştır.
Yabancı ülkelerde kripto paralarla ilgili görüş birliği olmamasına rağmen birçok yabancı ülke mevzuatlarında bitcoin veya genel bir terim kullanmak gerekirse Kripto Paraların diğer ödeme türlerinden bir farkının bulunmadığı değerlendirilmektedir.
Kripto paraların mevcut durum ve teknik özellikleri itibari ile para, menkul kıymet, eşya ve elektronik para gibi sabit ve geçerli karşılığı yapılamamakta olup; Kripto paralar salt Ticaret Hukuku açısından değil Eşya, Miras, İcra ve İflas Hukuku, Borçlar Hukuku ve Vergi Hukuku açısından ayrı ayrı yorumlanmalı ve değerlendirilmelidir.
Yabancı ülkelerde kripto paralarla ilgili görüş birliği olmamasına rağmen birçok yabancı ülke mevzuatlarında bitcoin veya genel bir terim kullanmak gerekirse Kripto Paraların diğer ödeme türlerinden bir farkının bulunmadığı değerlendirilmektedir.
Kripto paraların mevcut durum ve teknik özellikleri itibari ile para, menkul kıymet, eşya ve elektronik para gibi sabit ve geçerli karşılığı yapılamamakta olup; Kripto paralar salt Ticaret Hukuku açısından değil Eşya, Miras, İcra ve İflas Hukuku, Borçlar Hukuku ve Vergi Hukuku açısından ayrı ayrı yorumlanmalı ve değerlendirilmelidir.
Türk Mevzuatında Kripto Paraların Durumu Nedir?
Kripto paraların Türk Hukukunda net bir tanımı maalesef bulunmaktadır. Ancak genel hatları ile bir değerlendirme yapmaya çalışacak olursak;
Elektronik Para yönünden;
Elektronik para kavramı 6493 sayılı Ödeme Ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanunda ”elektronik para ihraç eden kuruluş tarafından kabul edilen fon karşılığı ihraç edilen, elektronik olarak saklanan, bu Kanunda tanımlanan ödeme işlemlerini gerçekleştirmek için kullanılan ve elektronik para ihraç eden kuruluş dışındaki gerçek ve tüzel kişiler tarafından da ödeme aracı olarak kabul edilen parasal değer” olarak tanımlanmaktadır.
Para Olması Yönünden;
Para kavramı 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda “ülkenin yasalarına göre yetkili organlar tarafından piyasaya sürülen değişim aracı” olarak tanımlanmıştır. Halbuki kripto paralar merkezi bir sisteme bağlı olarak çalışmamaktadır. Yine kripto paralar bir otoriteye bağlı değildir. Bu bakımdan yapılan değerlendirmede kripto paraların 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununda tanımlanan para kavramına dahil olmadığı söylenebilir. Kripto paralar ise herhangi bir kurum ya da kuruluş tarafından üretilmemekte ve ihraç edilmemektedir. Bu bakımdan kripto paraların Ödeme Ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri Ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanundaki “elektronik para” tanımına uymadığı söylenebilir.
Menkul Kıymet Yönünden;
Gazetelerin ekonomi sayfalarında, ana haber bültenlerinde, son dakika haber sitelerinde sıklıkla duyduğumuz veya okuduğumuz, günlük hayatta sıklıkla karşımıza çıkan menkul kıymet kavramı ise 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda “Para, çek, poliçe ve bono hariç olmak üzere, paylar, pay benzeri diğer kıymetler ile söz konusu paylara ilişkin depo sertifikaları ve borçlanma araçları veya menkul kıymetleştirilmiş varlık ve gelirlere dayalı borçlanma araçları ile söz konusu kıymetlere ilişkin depo sertifikalarıdır.” şeklinde tanımlanmıştır. Kripto paralarından en önemli özelliğinin sanal olması göz önüne alındığında kripto paraların bir menkul kıymet olarak değerlendirilmesi veya nitelendirilmesi son derece yanlış olacaktır.
Eşya Yönünden;
Eşya kelimesi Türk Dil Kurumunda “Türlü amaçlar ile kullanılan, insan yapısı ve taşınabilir cansız varlıklar” olarak tanımlanmıştır. Medeni hukukun bir dalı olan Eşya Hukuku Medeni Kanunda düzenlenmiştir. Medeni Kanun yorumlamasıyla ise eşyayı zilyedi olunabilen yani basit bir anlatımla üzerinde hakimiyet sağlanabilen, sahip olunabilen kişiler dışındaki varlıklardır. Bu nedenlerden ötürü kripto paraların fiziki bir varlığı bulunmadığından eşya olarak nitelendirilemeyecektir.
Yukarıda yapılan değerlendirmeler ışığında Türk hukukunda kripto paranın geçerli bir tanımına yer verilmediği, mevcut ekonomimizde günümüzde kullanılan ödeme araçlarından hiç biri ile aynı boyutta değerlendirilemeyeceği ortadadır.
Netice olarak; Kripto para hukuku ile ilgilenen Türk hukukçuları gerek yapılan konferans ve sempozyum gerek medya yorumları ve gerekse de yapılan akademik ve hukuki çalışmalarda T.C. Merkez Bankası A.Ş.’nin ve Sermaye Piyasası Kurulu‘nun kripto para birimlerini bir emtia olarak kabul etme eğiliminde olduğunu belirtmekte iseler de; kripto paraların hali hazırda ülkemizde sabit ve geçerli bir tanımının bulunmadığını belirtmek isterim.
Netice olarak; Kripto para hukuku ile ilgilenen Türk hukukçuları gerek yapılan konferans ve sempozyum gerek medya yorumları ve gerekse de yapılan akademik ve hukuki çalışmalarda T.C. Merkez Bankası A.Ş.’nin ve Sermaye Piyasası Kurulu‘nun kripto para birimlerini bir emtia olarak kabul etme eğiliminde olduğunu belirtmekte iseler de; kripto paraların hali hazırda ülkemizde sabit ve geçerli bir tanımının bulunmadığını belirtmek isterim.
