KriptoLuis
Orgeneral
- BNB
- 0.00005070
Çığ Gibi Büyümeye Devam Eden NFT Çılgınlığı
NFT’lerin piyasadaki popülerliğinden bahsetmeden önce nasıl ortaya çıktıkları ve nasıl tanımlandıklarıyla ilgi bir giriş yapalım istiyorum. Piyasayı bu kadar etkilemiş ve de etkilemeye devam eden bir kavramın daha detaylı incelenmesi gerekir diye düşünüyorum. Birçok kişi piyasada yaşanan NFT çılgınlığının henüz başında olduğumuz görüşünde. Buna bende katılıyorum. NFT, pek çok alanda ve pek çok biçimde uygulanabilir ve geliştirilebilir. Nadirliğinin yanında, gelişime açık bir teknoloji olması ve ileride çok daha güzel örneklerinin piyasaya sürülecek olması heyecan verici. Haydi başlayalım…
NFT Nasıl Tanımlanır?
NFT'ler (Non Fungible Tokens), üzerinde değişiklik yapılmasına karşı korumalı şekilde kodlanmış, benzersiz ve değiştirilemeyen dijital mülkiyet olarak internette yayılan eserlerin satışına izin veren kriptografik belirteçlerdir. Başka bir deyişle, bu belirteçler, bir malın mülkiyetini ve gerçekliğini haklı çıkarmayı, yani onun gerçekten orijinal yaratım olduğunu ve bir kopya olmadığını iddia etmeyi mümkün kılar.
Bu sayede, git gide daha fazla dijital sanat eseri NFT biçiminde satılmaktadır. NFT’ler, finansal bir yatırım, bir koleksiyoncu öğesi veya duygusal değer gibi çeşitli nedenlerle satın alınabilir.
NFT sayesinde insanlar, içeriği oluşturan belki ünlü bir sanatçıya veya markaya daha bağlı hissetmenin bir yolu olarak da bu varlıklara ilgi duyabilir.
NFT kavramı ile ilk tanışmamız, 2017 yılında piyasaya sürülen Blockchain tabanlı bir oyun olan CryptoKitties’deki küçük ve şirin canavarların yer aldığı sanal kartlar aracılığıyla oldu.
Bununla birlikte, herhangi bir içerik oluşturucunun benzersiz kılmak istediği herhangi bir dijital varlık potansiyel olarak bir NFT olabilir. Kişi, bir sanat eseri veya finansal bir amaç için bir NFT’ye sahip olduğunda, onun tek sahibi olur ve onu yalnızca kendisi satabilir.
Piyasada karşımıza en sık dijital sanat eserleri, jpeg görüntüleri, GIF’ler, videolar bazen de tweet’ler şeklinde NFT örnekleri çıkıyor.
Aslında yalnızca bir tweet’e sahip olabilmek için para ödeme düşüncesi anlamsız gelebilir. Açıkçası bana da pek anlamlı gelmiyor hele ki o tweet’e 2,9 milyon dolar ödendiğinde.
Yanlış duymadınız. 2021 yılının Mart ayında, Twitter’ın kurucu olan Jack Dorsey, ilk attığı tweet’i NFT’ye çevirerek açık artırma usulüyle satışa çıkardı ve o tweet tam olarak 2,9 milyon dolara satıldı. O parayla Afrika’daki 10 binlerce aç insanın karnı doyardı belki de milyonlarcasının. Mesele o değil elbette. Asıl mesele NFT kavramının insanlara benimsetilmesi. Sanal dünyada değerli varlıklar olabileceklerine dair algı yaratılarak piyasa oluşturulması. Bir yanda da gerçek dünyada ne denli acayip şeylerin koleksiyonunun yapıldığını düşünürsek bu duruma pek de şaşırmayız aslında. Örneğin, 100 yıl önce çıkmış beyzbol oyuncularının kartlarının koleksiyonunu yapan hatta bunu 10 binlerce dolara satan ve satın alan kişiler bile var. Araştırılırsa çok daha ilginç hatta saçma gelebilecek ama maddi olarak değer yüklenen bir sürü şey karşımıza çıkacaktır.
NFT'lerin Piyasada Bu Denli Popüler Olmasının Nedeni Ne Olabilir?
NFT popülaritesinin en gerçekçi nedeni olarak parayı gösterebiliriz. NFT’lerin elde ettiği finansal başarılara baktığımızda kripto topluluğunun NFT rüzgarına neden bu kadar kapılmış olmasını anlayabiliyoruz. NFT teknolojisi, içerik oluşturucuların çok para kazanmaları için harika ve yeni bir yol sunuyor. OpenSea, Rarible ve Binance NFT Market başta olmak üzere içerik oluşturucuların güvenle satış yapabileceği daha pek çok Pazar mevcut.
NFT'ler aynı zamanda dijital sanat alanı için gerçekten yeni bir fırsattır çünkü deformasyona karşı korumalı bir dijital orijinallik sertifikası sunarak kopyalara karşı savaşmayı mümkün kılarlar. Alıcılar, sadece kendilerine ait olabilecek benzersiz bir esere NFT teknolojisi ile erişme imkanı bulur.
Ayrıca, internetin keşfinden bu yana pek çok sanatçı, sanal dünya için sanat yaratarak bunu internet ortamında satışa sunabilecekleri bir yol aradılar. Bu, şu anda NFT’ler ile mümkün hale geldi. Elbette, NFT’ler yalnızca sanat odaklı çalışmalardan ibaret değil.
Spor sektörü de NFT’lere oldukça ilgi duyar hale geldi. NFT aracılığıyla bir basketbol oyununun hareketlerini içeren videoları toplamayı ve değiştirmeyi artık mümkün kılan NBA Top Shot uygulaması, NFT’lerin spor sektöründeki durumunu anlatan en iyi örneklerden biri. NBA, bu içeriklerin işlemlerinden komisyon alıyor. Yani NFT’ler spor sektörüne kaynak aktarımı için de önemli. Üstelik pek çok sporcu dünyada çok sayıda hayran kitlesine sahip. Eskinin beyzbol oyuncu kartları şimdinin NFT’leri gibi düşünülebilir. Üstelik NFT’lerin spor sektöründeki aktivitesi yalnızca NBA ile sınırlı değil. Başta futbol olmak üzere birçok spor dalı için NFT’ler yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Bunun yanı sıra NFT’ler, video oyunu piyasası için de oldukça önemli bir yer tutuyor.
Sanat Eseri Olarak Satılan NFT'ler
2021 yılının başından beri birçok NFT sanat eseri satıldı. Hatta bazen rekor satış seviyelerine ulaşıldı.
Beeple'ın dijital çalışması için 69,3 milyon dolar ödendi. Müzayede evi Christie's tarafından Amerikalı sanatçı Beeple'ın 5.000 gün boyunca günlük olarak oluşturulan çizimler ve animasyonlardan oluşan bir mozaik olan “Everydays: the First 5000 Days” adlı çalışması rekor bir fiyata satıldı.
Benzer şekilde Kanadalı müzisyen Grimes'ın 10 dijital eserden oluşan “Grimes' WarNymph” isimli dijital koleksiyonu için özel bir platform olan Nifty Gateway'de yapılan müzayedede 5,8 milyon dolar ödendi.
Örnekler elbette çoğaltılabilir. Aklıma ilk gelen yüksek rakamlı NFT satışlarından biri de geçen ay VİSA’nin bir Cryptopunk NFT’sine 150 bin dolar ödemesidir. Sanatçıların meydana getirdiği dijital eserlere ödenen paralar bir şekilde anlaşılabilir. Bununla birlikte, Cryptopunk gibi uyduruk ve kalitelisi düşük basit NFT’lere ödenen rakamlar akıl alır gibi değil. VİSA’nın yaptığı alımdan sonra, piyasada Cryptopunk patlaması yaşandığı ve fiyatların oldukça uçtuğu biliniyor. Bu durum insanda şüphe uyandırmıyor değil. Doğal bir saçmalama süreci de olabilir tabi. Son kalanın elinde patlasın oyunu.
NFT'leri Nasıl Bir Gelecek Bekliyor Olabilir?
NFT'lerin geleceği, özellikle dijital sanat için parlak görünüyor. Gerçekten de, NFT’ler, sanatçıların sanat meraklılarına kopyalanamaz herhangi bir dijital varlığa sahip olma şansı vermeleri için müthiş bir yöntem. Eskiden böyle bir şey söz konusu değildi. Pek çok sanat eserinin kopyası rahatlıkla yapılabiliyordu.
NFT'ler sanatçıların yanı sıra yatırımcıların ve dolayısıyla spekülatörlerin de ilgisini çekiyor. 2020'de NFT'ler zaten 200 milyon doları aşkın bir pazarı temsil ediyordu. 2021'in başındaki çılgınlığı hesaba katarsak bu rakamın ciddi bir şekilde artmaya devam etmesi muhtemel.
Güzel para kazandıran her şey içinde bir de büyük risk barındırır. NFT’lerin şu anda oluşturduğu bu spekülatif balonun sonunda patlama olasılığı yok değil. Şu an için böyle görünmese dahi, bu olasılık var. Her önüne gelenin NFT çıkarttığı bir dönemde rüzgarı arkamıza almışken her şey güllük gülistanlık görünebilir. Ancak, nereye kadar Cryptopunk gibi ya da benzeri NFT’ler değer görecek!
Sanatçılar ya da belli markalar tarafından ya da taraftar gruplarına sahip olan sportif organizasyonlar tarafından çıkartılan NFT’ler değer görmeye devam edebilir. Bununla birlikte, sanal dünyada işlevi olan farklı NFT örnekleri de yine değerli olacaktır. Ancak, nasıl ki gelecekte tüm kripto para birimleri var olamayarak piyasadan silinecekse – geçmişte silinen pek çok örnek var- bu durum NFT’ler için de geçerli olacaktır. Sanal dünyanın bir NFT çöplüğü de olacak yani.
O yüzden piyasadaki her NFT çılgınlığına gözü kapalı atlamayın ki son elinde kalan olmayın.
Yatırım tavsiyesi değildir.
