Uniswap, Ethereum ağı üzerine kurulmuş ERC 20 tokenleri için merkeziyetsiz bir kripto para borsası. Böyle bir platform oluşturma fikri ilk olarak Ethereum kurucu ortağı Vitalik Buterin’den çıkıyor. Kripto para geliştiricilerine böyle bir öneride bulunuyor Buterin. Geliştiriciler arasında yer alan Hayden Adams bu fikirden çok etkilenerek 2018 yılının kasım ayında kolları sıvayarak Uniswap’ı kuruyor. UNI, bu merkeziyetsiz borsa platformunun kendi tokeni.
Uniswap, Binanace ya da diğer merkezi kripto para borsaları gibi, merkezi bir otoriteye bağlı değil. Tıpkı merkeziyetsiz kripto paralar gibi, O da bir merkeziyetsiz borsa. Orada yapılan ticari işlemlerden alınan komisyon ücretleri bir kişiye değil de, borsada etkinlik yapan kullanıcılar arasında ödül olarak paylaştırılıyor.
Uniswap’ın bir özelliği de, token ticareti yapmak için kullanıcıların varlıklarını doğrudan bu borsaya aktarmak zorunda olmamaları. Tokenlerini sakladıkları cüzdanları ile Uniswap arasında bir entegrasyon gerçekleştirerek, tokenlerini hem cüzdanlarında tutmaya devam edip hem de ticaretini yapabiliyorlar. Bu durum, kullanıcıların aldığı riski sıfıra indiriyor. Uniswap’ta işlem yapmak için kimlik doğrulaması (KYC )yapmanız gerekmiyor. Yalnızca birkaç tıklamayla ERC 20 tokenlerinizi değiştirmeniz mümkün.
Bu borsa, kullanıcıların hem likidite havuzlarını meydana getirmesine hem de likidite sağlayan herkesin kazanç sağlamasına fırsat veriyor. Uniswap, bir bakıma bir otomatik piyasa yapıcı (AMM) olarak çalışıyor. Uniswap üzerinde bulunan havuzlara kullanıcılar rahatça likidite sağlayabiliyor. Her havuz, hem token ticaretine ve hem de likidite akışına olanak veren çeşitli özellikleri olan akıllı sözleşmelerle tanımlanıyor. Likidite sağlayıcıları, havuzlarında işlem yapıldığında komisyon kazanabiliyor.
Merkezi borsaların, ticaret çiftlerini istedikleri gibi belirleme yetkileri var. Uniswap’in en güzel taraflarından biri, dileyen herkesin, seçtiği bir token için herhangi bir likidite havuzunda yeni ticaret çifti belirleyebilmesidir.
Piyasaya yeni sürülecek olan herhangi bir kripto para birimi, merkezi borsalarda listelemeden önce, bir denetim aşamasından geçer. Özellikle piyasada sözü geçen büyük borsalar sıkı bir denetim uygulayabilir. Uniswap’ın tasarlanma amacı biraz da bununla ilgili. Merkeziyetsiz bir yapıya sahip olan Uniswap, büyük borsaların otoritesinin bir parça da olsa zayıflaması için oluşturulmuştur. Bu sayede, projeler kendilerini çok daha rahat bir şekilde ifade etme olanağı bulmaktadır. Özellikle DeFi piyasası için çok uygun bir platformdur Uniswap.
Defi Pulse verilerine göre, Uniswap’ta kilitlenen varlıkların toplam değeri 3,7 milyarı bulmaktadır. Bu da, Uniswap’ın merkeziyetsiz borsalar arasında lider konumda yer aldığını göstermektedir.
Uniswap Borsası’nın yönetim tokeni olan UNI, toplam 1 milyar adet üretildi. Eylül 2020’de, toplam arzın % 60’ına denk gelen kısmı, platform kullanıcılarının her birine, önceden bir duyuru yapılmaksızın 400’er adet olacak şekilde dağıtıldı. Bu bir airdrop idi. Geriye kalan miktar proje geliştiricileri için ayrıldı. Bir kısmı o anki çalışanlara dağıtılırken bir kısmı da ileride projeye dahil olma ihtimali olan kişiler için ayrıldı.
Proje geliştiricileri, Uniswap’ın iyileştirilmesi için çalışmalarını sürdürüyor. V1 sürümüyle hayatına başlayan Uniswap, daha sonra V2 sürümüne geçmişti. Şu anda da V3 sürümü çalışmaları devam ediyor.
V3 sürümü
Platformun resmi bloğunda yer alan bilgilere göre, Uniswap geliştiricileri V3 sürümünü hayata geçirmeyi amaçlıyor. V3 sürümü sayesinde hem borsa tüccarlarının hem de likidite sağlayıcılarının AMM kullanımı geliştirilebilecek. Bu sürüm ile mevcut problemler çözülebilecek.
Yeni sürüm ile platform arayüzü daha kullanışlı hale gelecek. Ayrıca, Uniswap geliştiricileri, bu yeni sürüm ile işlem ücretlerini azaltmayı planlarken, bir yandan da hem ticaret hızını hem de ödeme hızını arttırmayı amaçlıyor.
Tüm bu gelişmelerle birlikte, UNI’nin fiyat performansı gün geçtikçe artıyor desek yanlış olmayacaktır. Piyasada yaşanan son genel düşüş hareketinden etkilenerek biraz düşüş yaşasa da, UNI’nin son aylardaki fiyat grafikleri oldukça olumlu.
1 Ocak 2021 tarihinde 4,7 dolar olan UNI, yalnızca 1 sonra yani 1 Şubat 2021’de 19 dolara yükselerek muhteşem bir performans göstermiş. 19 Şubat’ta ise çok daha iyisini yapan UNI, 30 doların üzerine çıkmayı başarmış. Şu anda 25 dolar seviyelerinde olan UNI’nin yapılacak güncellemeler ile daha iyi bir performans göstermemek için bir nedeni yokmuş gibi görünüyor.